Een van de grootste menselijke tragedies is het misverstand. Je zegt dit en de ander denkt dat. Of je bedoelt zus en de ander interpreteert het zo. Je zou er van in je bed blijven liggen met de dekens over je hoofd. Zo is de wereldberoemde Cialdini bekend en gefortuneerd geworden met het omgekeerde wat hij probeerde te doen. Hij onderzocht salesstrategieën om mensen te behoeden voor verkooptrucs. In tegenstelling tot wat hij beoogde, staat hij nu bekend als marketinggoeroe en wordt hij ingehuurd voor seminars en congressen over beïnvloeding. Precies het omgekeerde van wat hij eigenlijk wou.
Popper, de wetenschapsfilosoof die vooral beoogde om kritisch te blijven ten aanzien van hypotheses om te voorkomen dat we onszelf zouden verliezen in dogma’s zoals in nazi-Duitsland gebeurde, bedacht de falsificeerbaarheid van aannames. Een efficiënte en kritische manier om naar aannames te kijken en open te blijven staan voor andere invalshoeken en perspectieven. Hij zou zich in zijn graf omdraaien als hij wist dat zijn falsificatietheorie vaak misbruikt wordt, onder andere in de klimaatdiscussie: de opwarming van de aarde zou niet falsifieerbaar zijn. Dus de stelling zou niet deugen. Of: er is een tegenvoorbeeld. Dus de stelling houdt geen stand. De falsificatietheorie wordt daarmee als dogma ingezet, wat Popper juist wilde voorkomen. Bart Verheggen schreef er een interessante blog over.
Tot slot het nieuwe werken. Ik schreef al eerder over de clean desks die bij het nieuwe werken schijnen te horen en zoveel weerstand oproepen. Het is de vraag of het verstandig is iedereen in een keurig keurslijf te dwingen. Immers: veel creatieve en inspirerende geesten werken juist temidden van chaos denk aan Steve Jobs, Roald Dahl, Pablo Picasso, Al Gore. Ik kreeg toen verschillende reacties dat we dus meer zooi moesten maken. Maar nee, dat bedoel ik niet. Niet zozeer de clean desks vormen gevaar voor creativiteit maar vooral het opleggen van hoe je werken moet. Dat je daar geen zeggenschap meer over hebt. Mensen hebben namelijk behoefte aan autonomie.
Ik suggereerde dat de clean desks voortkomen uit de Lean Six Sigma-hoek. Dat staat voor ‘eliminate waste’ maar met behoud van respect voor medewerkers en cliënten. Althans, zo heb ik dat altijd begrepen. Clean-deskpolicy is dus maar een deel van wat er nodig is voor organisatieoptimalisatie. En in sommige contexten is dat helemaal niet nodig. Waar ik me zorgen over maak, is dat zo’n halve waarheid de wereld in wordt geholpen en omarmd wordt. Net zo tenenkrommend als het filmpje hieronder. Dat is (als reactie) weer het omgekeerde van de cleandesk-policy. Alles wat gestandaardiseerd is, zou volgens de deskundigen in dit filmpje leiden tot eenheidsworst en op termijn zelfs tot suïcide. De makers pleiten daarom radicaal voor het omgekeerde: alles wat structuur heeft, zou je overboord moeten gooien en iedereen zou gewoon from scratch het wiel opnieuw moeten uitvinden. Geloof je het niet? Kijk zelf!
Je moet er niet aan denken dat deze hype gedachteloos omarmd wordt bij een bank. Of in een ziekenhuis. ‘Vandaag ga ik gewoon eens even zelf bedenken hoe ik die tumor eruit snij’ of: ‘Van nu af aan bedien ik alleen nog maar cliënten met een salaris van meer dan een ton’.
Halve waarheden die dogma's worden. Heel eng eigenlijk.